(bkz: kipriaki dimokratia)
kıbrıs adası'nda
türkiye,
birleşik krallık ve
yunanistan'ın
garantörlüğü altında türk ve rum ortaklığında kurulan fiilî olarak adanın güneyini yöneten devlet.
akdeniz'in
avrasya'ya yakın bölgesinde ada devleti olarak bulunup, kuzeyinde türkiye, doğusunda
levant, güneyinde
mısır ve batısında yunanistan ile deniz komşusudur.
kıbrıs adası, akdeniz'in en büyük üçüncü adasıdır ve yıllık ortalama 2.4 milyon turist tarafından ziyaret edilmektedir.
britanya kolonisi iken; 16 ağustos 1960'ta birleşik krallık'tan bağımsızlığını kazandı ve 1961 yılında
ingiliz milletler topluluğu'na katıldı.
kıbrıs cumhuriyeti, bir gelişmiş ülke olarak 1 mayıs 2004 tarihinde
avrupa birliği üyesi oldu. 1 ocak 2008 tarihinden itibaren de
euro para birimini kullanmaya başladı.
(bkz: makaria) (bkz: afrodit) (bkz: homeros) (bkz: caterina cornaro)
1974'de kıbrıs türkleri ve kıbrıs rumları arasında gerilim doruk noktasına ulaşmaktaydı
(bkz: kıbrıs harekatı) ve yunanistan'daki askeri cunta desteği ile kıbrıs'ta
enosis amaçlı milliyetçi rumlar'ın darbe yapması sonucunda türkiye, kıbrıs'a harekât düzenledi. bunlarla birlikte adanın kuzeyinde kıbrıs türkleri'nin yönetiminde politik bir düzenin oluşmasına neden oldu. bu siyâsî olaylarla
kıbrıs sorunu ortaya çıktı. 1983 yılında türkiye'nin,
de facto yönetim olan
kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımasının ardından türkiye'de
kıbrıs cumhuriyeti güney kıbrıs rum yönetimi olarak adlandırılmaya başlanmıştır.
(bkz: de jure)
şu anda kıbrıs adası'nın kuzeyinde yaklaşık 30.000'e yakın türk silahlı kuvvetleri askeri,
agrotur ve
dikelya üslerinde 3500 civarında
birleşik krallık askeri ve yeşil hat bölgesinde 928 kişilik
birleşmiş milletler barış gücü personeli (859 asker ve 69 polis) bulunmakta, adanın kuzeydeki üçte birlik bölümünde
türkler, geri kalan üçte ikisinde ise genel olarak
rumlar yaşamaktadır.
kıbrıs cumhuriyeti,
birleşmiş milletler'e üye devlet olarak uluslararası alanda tanınmış bir ülkedir. kıbrıs adası civarındaki sular hukuken kendi egemenliği altında olmak üzere, adanın %3'lük kısmı bağımsızlık anlaşmasına göre birleşik krallık'ın askerî üssü olarak yönetimi altındadır. ada de facto olarak dört ayrı parçaya bölünmektedir:
adanın güneyi etkin olarak kıbrıs cumhuriyeti'nin kontrolü altında;
adanın kuzeyi birleşmiş milletler ve
avrupa konseyi'ne göre, türkiye'nin işgali altındadır. bağımsızlığını tek taraflı ilan eden kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti adında bir idare mevcuttur (sadece türkiye ile diplomatik ilişkisi var).
birleşmiş milletler kontrolündeki yeşil hat, adayı iki bölgeye ayırır; ve
iki birleşik krallık askerî üssü (ağrotur ve dikelya).
nüfusu 803.147 dir.
(bkz: nikos anastasiadis) başkanlık sistemi
(bkz: avrupa birliği ülkesi)
(bkz: ahameniş imparatorluğu)
(bkz: lala mustafa paşa)
(bkz: piyale paşa)
(bkz: eoka)
(bkz: lozan barış antlaşması)